मेयर हर्कचोक (कथा) सेताेपाटीमा प्रकाशित

मेयर हर्कचोक।

कुन चोक हो यो? कहाँ पर्छ यो?

सायद धेरैको प्रश्न यही हुनेछ। पोखराका धेरै चोकहरू जस्तै पृथ्वीचोक वा लखनचोक, सभागृहचोक, सिर्जनाचोक, रत्नचोक, राष्ट्रबैंकचोक, मुस्ताङचोक आदि चोकहरूमध्येको एक चोक हो मेयर हर्कचोक। तर धेरै पोखरेलीलाई पनि मेयर हर्कचोक भन्यो भने झट्ट बुझ्न गाह्रो हुन्छ। एयरपोर्टबाट जनप्रिय क्याम्पसतर्फ लाग्ने चोक हो त्यो। एयरपोर्टचोक भन्यो भने बल्ल सबैलाई बुझ्न सजिलो हुन्छ। त्यहाँ, चोकको नाम लेखेको बोर्ड छ। मेयर हर्कको सालिक पनि छ। दुई तीनवटा ट्याक्सीहरू त्यहाँ ग्राहक पर्खी रहेका हुन्छन्।। मेयर हर्कबहादुर गुरुङ पोखराका पूर्व मेयर थिए। उनैको सम्झनामा यो चोकको नाम राखिएको हो।

ए कथा भन्ने मान्छे! के चोकको कथा भन्न लाग्यौ नि आज? यस्ता चोक सडकका कथा त के सुन्नु र?’

तपाईंलाई पनि यस्तै लाग्दैछ भने नआत्तिनुहोस्। यो कथा मेयर हर्कचोकको मात्रै होइन। उनको नाममा यो चोकको नाम किन राखियो? कहिले राखियो? उनको योगदान के के छ? भनेर चर्चा गर्नु यो कथाको उद्देश्य होइन। यो कथाको नायक मेयर हर्क होइनन्। यो कथाकी नायिका त त्यो चोकमा एकदिन देखा परेकी अपरिचित युवती हुन्।

अलग अलग निर्वाचनः देशलाई ठूलाे अार्थिक भार

मूलत: म नेपालमा तीन तहको शासनप्रणालीकै तीव्र आलोचक हुँ । 

नेपाल जस्तो अति विपन्न देशले तीन तहको शासन व्यवस्था धान्न सक्दैन । पाँच दश प्रदेश बनाएर नेपालको विविधताको संरक्षणलाई टेवा पनि पुग्दैन । विकासलाई केन्द्रबिन्दु बनाएको, स्थिर प्रकृतिको केन्द्र सरकार र सुविधा सेवाको विकेन्द्रीकरण गर्ने अधिकारसम्पन्न तथा प्रत्येक ग्राम तथा नगरको विशेषता बोकेका स्थानीय सरकार गरी दुई तहको मात्र शासनव्यवस्था यहाँ हुनुपर्दछ । अहिले भनिएको जस्तो संघीयताको शासकवर्गलाई हुने लाभदेखि बाहेक कुनै औचित्य छैन ।

अझ देशलाई साह्रै ठूलो अार्थिक भार पार्दै यी तहका निर्वाचनहरू अलग अलग हुन लागेको सुन्दा म अझै पीडित भएको छु । यो सबैको भार अन्तत: जनतामा नै पर्ने हो । निकट भविष्यमा नेपालमा लुट्ने र लुटिनेको वर्गभेद साह्रै टड्कारो हुँदैछ । अझ उदेक त लुटिएकाहरू पनि कुनै दिन अाँफू लुट्नेवर्ग हुन पाउने लोभ र दुराशामा यहि प्रणालीकै पैरवी गरेको सुन्दा लाग्छ । समाजको नैतिक पतनको पराकाष्ठा हो यो । तैपनि समय कुमालेको चक्र हो । असल समय अाउनेछ । तपाईँ एक्लै भए पनि हरेस नखानुहोला ।

फागूमा प्राकृतिक रँङ प्रयोग गरौँ ।

फागूमा प्राकृतिक रँङ प्रयोग गरौँ । बजारमा पाइने अधिकांश रँङ हानिकारक रसायनबाट बनेका हुन्छन् । यस्ता रासायनिक रँङहरूमध्ये कपर सल्फेट (हरियो) ले आँखा र छालाको एलर्जी, क्रोमियम आयोडाइड (बैजनी)ले दम, मर्क्युरिक सल्फाइड (रातो)ले छालाको रोग तथा आल्मुनियम ब्रोमाइड (सेतो)ले क्यान्सरसम्म गराउन सक्छ । बजारमा पाइने अबीरको प्रयोग पनि सकेसम्म गर्नुहुँदैन ।

प्राकृतिक रँङ श्रीखण्डचन्दन, चामलको पीठो (सेतो), केशर, बेसार, सयपत्री वा अन्य फूल (पँहेलो) , रचना, मजिठो, गुलाफ पत्र (रातो), दुवो (हरियो), तिल, कालीमाटी (कालो), अंगुर, चुकन्दर र विभिन्न फलफूलहरू (नीलो, बैजनी र अन्य रँङहरू) पिनेर सजिलै बनाउन सकिन्छ ।
जानकारीको लागि परिवार साथी भाईमा सचेतना फैलाऔँ ।

पाेलेमनपा नाम मिलेन हाै!

लेखनाथ कविको म ठूलो प्रशंसक हुँ, उनका शिखिरिणी छन्दका कविता भाका हालेर पढ्दा छुट्टै मजा मिल्छ । उनको यथास्थानमा उचित सम्मान हुनु पर्छ । तर महानगरपालिकाको नाम पोखरा-लेखनाथ भनेर राख्नु भन्दा पोखरा मात्रै राख्नु उचित हो । पोखरा र लेखनाथलाई नाममा अस्वाभाविक रूपमा जोल्ट्याइरहन आवश्यक छैन ।

अक्षरहरूको वास्ना

'

I do not love reading books... rather I would love smelling the letters in them'~Shiva Sankalpa
'मलाई पुस्तकहरू पढ्न मन पर्दैन, मलाई त तिनमा रहेका अक्षरहरूको वास्ना सुँघ्न मन पर्छ'~शिव संकल्प

गाडी र नेता

कण्डिशनमा भए बीस बर्ष त के तीस, चालीस वर्ष पुरानो गाडी पनि राम्ररी गुडाउन सकिन्छ । कण्डिशनमा नराखे दस बर्ष पुरानो गाडी पनि फाल्नु पर्ने हुन्छ । त्यसैगरी स्वच्छ विचार र स्वस्थ नेता असी बर्ष को भए पनि फरक पर्दैन भने रोगी, ढोंगी र दास मानसिकताको नेता चालीस पचासैको त के अट्ठाइस वर्ष नकटेको भएनि काम लाग्दैन ।