Sunday, December 14, 2014

धन्यस्तु संन्यस्यति

तुङ्गं वेश्म सुताः सतामभिमताः संख्यातिगाः संपदः
कल्याणी दयिता वयश्च नवमित्यज्ञानमूढो जनः ।
मत्वा विश्वमनश्वरं निविशते संसारकारागृहे
संदृश्य क्षणभङ्गुरं तदखिलं धन्यस्तु संन्यस्यति ॥ ~भतृहरि
Tall buildings, bright children, uncountable wealth, beautiful and dutiful wife and youth... When ignorant people have all these, they tend to think that this world is eternal and indestructible. And they enter the worldly prison voluntarily. But intelligent folks understand that all these are just ephemeral and become renounciate.

Tuesday, December 2, 2014

प्रथमप्रीति ( रेडियाे सारङ्गी ९३.८ पाेखराबाट प्रसारित गीतिकथा)

त्याे सांझ जब मैले तिमीलाई देखेँ , त्यो मेरो जीवनकै एक महत्वपूर्ण क्षण बन्न पुगेको थियो । दिन ढलेर साँझ, पर्दै गर्दाको गोधूली बेलामा, फेवातालको किनारमा आफ्ना संगिनीहरु संग डुलीरहेकी तिमी, अनायासै मेरो नजरमा परेकी थियौ । तिम्रो ठूलो चौडा निधार, हँसिलो अनुहार, अनारदाना झैँ मिलेका दाँतका लहर, लहराई रहेको लामो कपाल र तिम्रो  हस्तिनीको जस्तो चाल जो कोहिलाई पनि घायल पार्न पर्याप्त थियोे । सन्ध्याकालीन भ्रमणमा व्यस्त रहेका मानिसहरुको त्यो भीडमा अचानक तिम्रा आँखा मेरा आँखासँग जुधेका थिए । त्यसपछि तिमी मन्द मुस्कुराएकी थियौ । यौटा शब्दातीत अनभूति थियो त्यो ।  तिम्रो  मुस्कानको  र तिम्रो नजरको बयान गर्नु  मेरो क्षमता भन्दा धेरै धेरै परको कुरा थियो ।

त्यो नजरको बयान===

त्यो साँझ, तिम्रो नजरको सरोवरमा एकपटक गहिरो गोता लगाई सके पछि मलाई सर्वांग रोमाञ्च भएको थियो । त्यसमाथि पनि त्यो अवर्णनीय मुस्कानको विनिमयले निश्चय पनि मेरो मनमा भयंकर आँधी चलाउन सफल भएको थियो । मेरो मन यति पुलकित थियो कि त्यसको कुनै सीमा नै थिएन । अर्को सांझ पनि म आफ्नो संध्याकालीन भ्रमणको सिलसिलामा पुनः उही फेवातालको किनारमा पुगेको थिएँ । मेरो मनमा यौटा प्रबल आशा थियो कि तिम्रा आँखाको सागरमा पुनः डुब्ने अवसर प्राप्त हुनेछ । मेरो प्रतीक्षाको फल मीठो थियो । त्यो दिन पनि पुनः तिमी आएकी थियौ र हाम्रा आँखा पुनः उसै गरी जुधेका थिए । आजको मुस्कान हिजोको भन्दा अभैm आत्मीय बनेको थियो । त्यतिबेला पहिलो पटक मलाई लागेको थियो कि तिम्रा भावनाहरु पनि मेरा भन्दा पृथक् थिएनन् ।
      
तिम्रो आँखाको सागरमा===

यो क्रमले अब निरन्तरता पाउन लाग्यो । तिम्रो एक झलक पाउनका लागि भने पनि साँझको एक पटक म फेवा किनारमा पुगेकै हुन्थेँ । मलाई लाग्छ तिम्रो मनमा पनि शुरुका दिन केहि कौतुहल भावले अवश्य वास गरेको हुँदो हो तर समयसँगै यो भाव स्पष्ट हुँदै आयो कि हामीबीच केहि न केहि अभौतिक सम्बन्ध अवश्य रहेको छ । हामीमा वार्तालाप हुँदैनथ्यो अझ साँचो अर्थमा भन्नु पर्दा यसको आवश्यकता पनि हामीलाई कहिल्यै अनुभव भएन । हाम्रो शब्दातीत सम्बन्ध यति स्पष्ट र परिभाषित लाग्दथ्यो कि यसमा जन्मजन्मान्तरको गहीरो नाता रहेको छ । केवल एक अर्काको सामिप्यले नै दुबैलाई एक अवर्णनीय सुख दिन सक्षम हुन्थ्यो । साँच्चै भन्नु पर्दा हाम्रो बीच यौटा अविभाज्य आत्मिक सम्बन्ध स्थापित भैसकेको थियो ।  यो यौटा अलौकिक अनुभव थियो । 

तिमी देउ या नदेऊ===

दिनहरु बित्दै गए । तर हाम्रा भावहरु झन् झन् प्रगाढ बन्दै गईरहेका थिए  । वर्षा वित्यो, हिउँद लाग्यो । हिउँद पनि बित्यो पुनः वर्षा लाग्यो । समयचक्र चलीरहेको थियो । यस्तो लाग्थ्यो वर्षा, हिउँद, दिन, रात, झरी, बादल, फूल पात यी सबैले हाम्रै अभिनन्दन गरीरहेका छन् । हामी  हामी भने सारा संसारबाट अनभिज्ञ एक अर्काको छाँयामा गहीरो गरी डुब्न पुगेका थियौँ । सारा स्थावर जंगम चराचर जगत्कै केन्द्रमा हामी आत्मिक रुपमै एकाकार भैसकेका थियौँ । अब हामी बीच एक अर्काको सहारा भनेकै यही आत्मीय भाव हुन लागीसकेको थियो । अब हाम्रा बीच सुन्नु र भन्नु समेत यही आँखाकै भावद्वारा हुन लाग्यो ।

सुन भन===


मलाई अझै पनि हिजै जस्तो लाग्छ । एक दिन ममा यौटा विनोदी भाव पैदा भएको थियो । फेवा किनारमा संधै झै तिमी बसीरहेकी थियौ । तिम्रा संगिनीहरु छुटीसकेका थिए । त्यो दिन म केही ढीला पुगेको थिएँ । मलाई तिमीलाई मेरो प्रतीक्षामा व्यग्र भएको हेर्नु थियो । तिमी झुकेकी थियौ । तिम्रा आँखा झुकेका थिए । यौटा तीव्र छटपटीको मनोदशा तिमीमा छरपष्ट भएको थियो । अचानक म तिम्रो पछाडी उभिन पुगेको थिएँ । तिमीले एकोहोरो गरी ताल हेरीरहेकी थियौ । अचानक कोही व्यक्ति आफ्नो पछाडी उभिन पुग्दा तिमी झसंग परेकी थियौ । तर तालरुपी ऐनाको प्रतिबिम्बमा देखेर नै तिमीले मलाई चिनेर छक्क परेकी थियौ । यौटा अलौकिक लज्जाको भाव तिमीमा सर्वांग पोखिएको थियो ।

ऐना भनेर हेर्छु ===


यसरी प्रीतिका गम्भीर भावहरुमा निमग्न हुँदा यस्तो लाग्थ्यो कि समय विलुप्त भै सकेको थियो । हामीहरु पूर्णतया एक अर्कामा ओतप्रोत भैसकेका थियौँ । बसन्त ऋतुको फूल र भ्रमर जस्तै । एकअर्कामा पूर्ण समर्पित । शाश्वत प्रीतिको यौटा अनन्य उदाहरण बनेका थियौँ हामी । भौतिक सम्बन्धभन्दा पनि धेरै पर आध्यात्मिक तहमा मग्न हुन थालिसकेका थियौँ हामी । तर प्रकृतिको नियम, हरेक भौतिक तत्वको क्षणभंगुरताको प्रतीक, राग र वासनाको अविभाज्य मोहपाशमा पनि हामी बिस्तारै परीसकेका थियौँ । यस्तैमा, अचानक हाम्रो भौतिक सान्निध्यको क्रम रोकिने अवस्था पनि सृष्टि भयो तर जति नै टाढा भए पनि पीरतिको मीठो तिर्सना त्यसै चट्ट बिर्सन कसरी नै सकिन्थ्यो र === 
      
पिरतीको मीठो तिर्सना===

जति नै भौतिक दूरी भए पनि मनका आत्मिक भावहरु कहाँ नष्ट हुन्छन् र == ती त अजर र अमर बनेर सदा सदाकालसम्म भावनाकाशमा रहीरहन्छन् नै । हामी बीच एक अर्का प्रतिका प्रेम र समर्पण भावहरु झन् झन् बढ्दै झ्यांगिँदै थिए । तिम्रा भावनाका लहरहरु मनकै बाटो गरी मेरो मनसम्म आईपुग्थे । कति निश्छल, निष्कपट र पवित्र थिए ती भावहरु । शायद मनकै बाटो गरेर मेरा भावहरु पनि तिम्रो हृदयको अन्तःकरण सम्म पुगेका थिए । वर्तमान जीवनलाई उत्कृष्ट बनाउने, सँगै बाँच्ने, सँगै मर्ने सम्मका भावले भरिएका भए तापनि जन्मजन्मान्तरसम्मको मिलनको आसक्तिले भरीपूर्ण थिए  ती भावहरु ।

सयौँ जुनी पाउन===


समयको गति अनवरत थियो । मिलन पछि विछोड र विछोड पछि मिलनको शाश्वत चक्रमा हामी पनि घुमीरहेका थियौँ । जब भावनाहरु सुदृढ हुन्छन् बाधाहरु स्वतः परास्त हुन्छन् । तिम्रा गहिरो प्रेमभावको प्रभावले गर्दा नै हाम्रो जीवनमा आई परेका सारा बाधाहरु एक एक गर्दै परास्त भएर गए । जीवन यौटा सुखद दिनको अपराह्न झैँ गमक्क गम्किरहेको थियो  जसमा उत्साह र उमंगरुपी मन्द मन्द बतास चलीरहेको थियो । सिरि सिरि चलीरहेको यो बतासलेले प्रीतिरुपी बाबरी फूलको मगमग सुगन्धलाई बोकेर ल्यायो 

सिरीमा सिरी नि बतासै चल्यो===


संघर्ष नै जीवनको पर्याय हो । सारा बाधालाई चिर्दै , जीवनका हरेक अप्ठ्यारालाई पन्छाउँदै हामी अगाडी बढीरहेका थियौँ । हरेक उकाली र अप्ठ्याराहरुमा तिमीले मेरो पूरा साथ दिएकी थियौ । तिम्रो सहनशीलता, विनम्रता र दृढसंकल्प र अपूर्व समर्पणभाव प्रति म पनि हृदयदेखि नै  नतमस्तक थिएँ । विभोर थिएँ । हर्षित थिएँ । आनन्दित थिएँ । मानौँ म एउटा यौटा फूल थिएँ , लालीगुराँस फूल जो वनैभरी र तिम्रो मनै भरी ढकमक्क फूलेको थिएँ ।

म त लाली गुराँस भएछु ====


धेरै पढिएकाे

पृष्ठ संग्रह