 |
| हनुमान्ढोकाको हनुमान्को मूर्ति (विकिमिडिया) |
वाल्मीकि रामायण देखि अन्य रामायणमा संस्कृतमै वेदव्यासकृत अाध्यात्म रामायण र हिन्दीकाे तुलसीकृत रामायण (रामचरित मानस) बढी चर्चित छन् । रामायण भारतका अनेक भाषादेखि अतिरिक्त विश्वका प्रमुख भाषाहरूमा अनुदित/पुनर्लिखित छ । यसमा अाधारित रहेर अनेक उपन्यास तथा चलचित्रहरू बनेका छन् ।
नेपालीमा भानुभक्तकृत रामायण प्रमुख छ । भानुभक्तकाे रामायण अाध्यात्म रामायणमा अाधारित हाे ।
तर अाज यहाँ चर्चा गर्न लागिएकाे छ । वाल्मीकि रामायण भन्दा पनि पुरानाे र अाधिकारिक हनुमान्कृत रामायणकाे बारेमा ।
श्रीरामकाे राज्याभिषेक पछि चिरजीवि हुने वरदान पाएका हनुमान् हिमालयमा तपस्या गर्न गएका थिए। त्यहाँ उनले अाफ्ना नङले शिलामा काेतरेर रामायण लेखे र भगवान् शिवलार्इ चढाए । पछि महर्षि वाल्मीकिले पनि अाफ्नाे रामायण लेखेर भगवान् शिवलार्इ चढाउन जाँदा उनले शिलामा कुँदिएकाे रामायण देखे । किंवदन्ति अनुसार शिलामा कुँदिएकाे रामायण पढेपछि वाल्मीकि साह्रै निराश भए किनकि त्याे रामायण उनकाे रामायणकाे तुलनामा ज्यादै उत्कृष्ट थियाे । वाल्मीकि अब मेराे रामायण कसले पढ्ला भनी विलाप गर्न लागे । याे जानेर हनुमान्मा ज्यादै करूणा उत्पन्न भयाे र उनले अाँफूले लेखेकाे रामायण समुद्रमा फ्याँकिदिए र वाल्मीकि रामायणलार्इ सबैभन्दा प्रसिद्ध हुने वरदान दिए ।
यसैमा थप नयाँ किंवदन्ति अनुसार पछि धारानरेश भाेज समुद्रयात्रामा जाँदा एक शिलामा केहि श्लाेक कुँदिएकाे फेला पारे र अाफ्ना सेवकहरूद्वारा समुद्रबाट पाइएसम्मका रामायण कुँदिएका शिलाहरू झिक्न लगाए जसलार्इ उनकाे दरबारका पण्डित दामाेदर मिश्रले व्यवस्थित र पूर्ति गरी हनुमन्नाटकम् नामक नाटककाे स्वरूप दिए जुन अहिले पनि उपलब्ध छ । तर हनुमानकै अाशीर्वादले हाेला कतिपय साह्रै राम्रा श्लाेक हुँदा हुँदै पनि याे अपूर्ण नै लाग्छ र वाल्मीकि रामायण नै सबैभन्दा प्रसिद्ध छ ।
अपि स्वर्णमयी लङ्का न मे लक्ष्मण रोचते |
जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी ||
(हे लक्ष्मण, जतिनै सुनैसुनकाे भए पनि मलार्इ लङ्का मन पर्दैन, किनभने अामा र जन्मभूमि नै स्वर्गभन्दा पनि ठूला हुन् ।)
यसबारे थप पढ्न यता जानुहाेस् ।
यसबारे थप पढ्न यता जानुहाेस् ।
